Sunday, September 30, 2007

89


Nes 89 (±1557, 1655)

Op de hoek van de Nes en de Grimburgwal staat een interessant pand waar ooit een schuilkerk was gevestigd. Voorafgaand aan de restauratie werd eind 1997 in opdracht van het Bureau Monumentenzorg een bouwhistorische opname verricht waardoor we meer te weten zijn gekomen over de bouwgeschiedenis van dit huis. Het moet, zo blijkt uit historische gegevens, kort na 1557 op een 'ledig erf' gebouwd zijn, met andere woorden dat stukje van de stad was toen nog niet bebouwd. Van begin af aan was het een groot huis: een kelder met vier bouwlagen en een zadeldak. Van deze opzet zijn belangrijke delen van de gevels, het eiken houtskelet en de eikenhouten kapconstructie bewaard gebleven.

Er is in de loop van de geschiedenis natuurlijk wel het een en ander met het huis gebeurd. Het huis werd voortdurend aangepast aan de wensen van de bewoners. Zo werden rond 1600 er twee kleine zijhuizen tegenaan gebouwd en ook het lage pothuis aan de kant van de Grimnessesluis dateert uit die tijd. Bijzonder is dat in 1655 het huis verbouwd werd tot een katholieke schuilkerk, door de voorste delen van de vloeren van de tweede en derde verdieping te verwijderen waardoor achter de voorgevel een hoge open ruimte ontstond. De schuilkerk heeft slechts enkele jaren dienst gedaan. Ook aan de bakstenen gevels is uiteraard het nodige gewijzigd. Op dit moment gaat de baksteen schuil achter een pleisterlaag die uit de vorige eeuw dateert. Oorspronkelijk waren de gevels uitgevoerd in de flamboyante stijl van de Hollandse renaissance met onder meer horizontale lijsten, ontlastingsbogen boven de vensters en natuurstenen hoekblokken. Enkele van die hoekblokken zijn nog in het zicht op de zuidwesthoek van het huis. In de negentiende eeuw had de oorspronkelijke voorgevel inmiddels plaats gemaakt voor een klokgevel, die uiteindelijk versoberd werd tot de bestaande tuitgevel.

Indrukwekkend is het dragende houtskelet dat binnenin vanaf de eerste verdieping grotendeels nog aanwezig is. Zo�n houtskelet is een dragend samenstel van houten onderdelen zoals stijlen, balken en schoren waartegen de wanden en vloeren van het huis bevestigd zijn. Deze constructie geeft stevigheid aan het huis. Het huis is ook van binnen vaak verbouwd. Bij de bouwhistorische opname zijn daarvan tal van sporen aangetroffen.

Fraai is de huidige winkelinrichting met toonbank en kasten die in de tweede kwart van de 19de eeuw is ingebouwd. Ook de detaillering van de winkelpui dateert uit die tijd.

No comments: